Luke 12 in Akawaio

1 Mɨrɨ koro'tau, anpisin pe ka'pon amʉ' amʉra'pʉ. Tu'ke ka'pon amʉ' esi'pʉ, tʉtonpa kon nɨ tʉwasa'pɨ'se. Wapiya tʉpoitorʉ ton auro'kapɨ' Sises e'sara'tɨ'pʉ: “Te'mainanpai' e'tɨ', Pari'si amʉ' uya pʉrowa a'sarutanʉ'to' ike namai', wakʉ pe to' e'ku'to'.

2 Ɨ'rɨ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ iwapu'tɨsa' te'nɨponkasen pen, mɨrɨ pe pʉra onansa' i'tu pʉra te'sen.

3 Ewarupɨ yau ausaurokʉ'pʉ usetato' oton wʉi nai, mɨrɨ awonsi'kɨ pana ya' ɨyetarerumʉ'pʉ i'nau ɨiwʉ' tau usekamato' oton ɨutɨ nakapu ponsi'kɨ.

4 “Apana'tɨ uya 'nokon, utonpa ton, ɨpun kon wɨnin nan pɨ' kenari'nʉntʉu, mɨrɨ tʉpo ɨ'rɨ kupʉ to' uya pʉra iyesi.

5 E'tane ekama uya ɨpɨ'nokon kʉrɨ rɨ ɨyenari'nʉnto' kon ipɨ'. Kʉrɨ rɨ pɨ' rɨken enari'nʉntɨ', ama'tanʉkʉ tʉpo, a'kwarʉ wannɨ kuru rɨ eno'manin kʉrɨ rɨ, ekota'man nɨto' ya'. Ewai', apana'tɨ uya 'nokon, kʉrɨ rɨ rɨken pɨ' enari'nʉntɨ'.

6 “5 kaisaron kon pe' toron amʉ' tʉkʉrʉpo'pomasan pen asa'ron pʉrata pun kaisa rɨ? E'tane tikin nan nɨ to' tonpa pu'tɨka'nʉkʉ Papa uya pʉra iyesi.

7 I'napai rɨ, a'pai kon i'po' rɨ esi tanporo i'tusa' pe. Kenari'nʉntʉu, i'nʉnkena' ton ɨmɨrɨ'nokon tu'kan kon toron amʉ' entaino kon,” ta'pʉ Sises uya.

8 “Apana'tɨ uya 'nokon, ɨnʉ' uya rɨ uyekama a'tai, i'nai rɨ iyesi tukai' ka'pon amʉ' pɨ', Ka'pon, Papa winon uya ekamato' oton i'nai rɨ iyesi tukai' Papa inserʉʉi ton pɨ'.

9 E'tane ɨnʉ' rɨ unurunpayai'ne' ka'pon amʉ' rau nurunpato' oton Papa inserʉʉi ton rau.

10 “Tanporon kon tʉusauro'san isapema pe Ka'pon, Papa winon pɨ' rɨ usentu'man, e'tane ɨnʉ' rɨ tʉusauro'sen esi a'tai, Wakʉ A'kwarʉ sapema pe pɨ', Papa usentu'man pen nɨ.

11 “Usenupan nɨto' iwʉ', esa' wannɨ ton mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton rakʉi' to' uya ɨne'sa' kon a'tai, kɨsewankamatʉu, nai kasa e'wapu'tɨ mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ ta uya, tukai'.

12 Papa A'kwarʉ uya amaimu ke ɨrepa mɨrɨ, mɨrɨ a'tai,” ta'pʉ Sises uya.

13 Tu'kan kon ka'pon amʉ' koro'tawon uya ta'pʉ Sises pɨ', “Ti'sa, urui pɨ' ekamakɨ urepato' pe iya a'sa'mʉyai ina kʉipʉnʉ apuruui rʉ'pʉ ke,” ta'pʉ iya.

14 Sises uya eikʉ'pʉ, “Utʉrawasooi pen nɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya.

15 Mɨrɨpan a'tai, ta'pʉ iya tu'kan kon pɨ', “Ti'tui' e'tɨ'! Mentai pʉra e'tɨ'! Ka'pon uko'mamʉ pʉra rɨ iyesi serɨ non po inke pori' pe tanporon esa' pe tesi pɨ',” ta'pʉ iya.

16 Sises uya panton ke to' auro'ka'pʉ to' enupanin pe, “Tapiyara ka'pon esi'pʉ, eke imainarʉ.

17 Mɨrɨpan usenuminka'pʉ, ‘Ɨ'rɨ kupʉ uya serɨ?’ tukai'. ‘Ui'kiyari amʉranʉ'to' uya ya' pʉra iyesi.’

18 Mɨrɨ a'tai ta'pʉ iya, ‘Serɨ kupʉ uya; uyapuruui iwʉ' tʉrʉ'kwa uya serɨ. Eke pe parɨ amɨto' pe uya. Mɨrɨ yau si ui'kiyari mɨrɨ tʉpo uyapuruui amʉranʉ'to' pe uya.

19 Mɨrɨ a'tai si ta uya mɨrɨ, Tu'kan nɨ amʉranʉ'sa' uya mɨrɨ uko'manʉ'nin pe. E'tʉrawasoma pen nin si serɨ tʉpo. Enta'na, ensi uya, pori' pe uko'mamʉ!’

20 “E'tane, Papa uya ta'pʉ ipɨ', ‘Pu' pʉn! Serɨ ewarupɨ nau auma'tato' oton. E'tane si tiwano' pe, ɨiwano' pe ɨnkupʉ'pʉ epoto' oton tʉron nɨ uya,’ ta'pʉ Papa uya ipɨ'.

21 “Serɨ na'ne' kasa si te'ton kon ka'pon amʉ' mentaino kon pe to' esi a'tai, apʉne pʉra Papa e'to' i'se kupʉ to' uya pʉra iyesi pɨ',” ta'pʉ Sises uya.

22 Mɨrɨ a'tai Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Mɨrɨ pe iyesi pɨ' ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon, ɨuko'manto' kon pɨ' rɨ kɨsewankamatʉu, ɨ'rɨ pɨ' enta'nato' pe, mɨrɨ pe pʉra ɨpun kon pɨ' rɨ, ɨ'rɨ esi upon pe, tukai'.

23 Uko'man nɨto' esi kiyari entai, mɨrɨ awonsi'kɨ pun wannɨ, pon entai.

24 Toron amʉ' pɨ' ɨsenupatɨ': Te'pɨnsan pen, kiyari akʉ'pʉsa' amʉranʉ'nin nan pen, to' i'kiyari pata'se' pʉnon kon nɨ; e'tane Papa uya to' ewekʉ. Mɨrɨ entai i'nʉnkena' pe ɨwesi kon mɨrɨ toron amʉ' entai!

25 Ɨnʉ' uya rɨ tʉuko'manto' ɨnka miyarɨ parɨ, ipɨ' tʉusewankamai'?

26 Sepa' nan kupʉ auya'nokon poken pʉra iye'tane, ɨ'rɨ pɨ' ken si tʉron nɨ ton pɨ' ɨusewankama kon?

27 “Pata ipʉrʉ ton a'ta pɨ' ɨsenupatɨ': Te'tʉrawasomasan pen, mɨrɨ pe pʉra ɨ'pɨ'nin nan pen. Mɨrɨ rɨ e'tane, ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon, Saraman imaminkena' epontɨsa' pʉra iyesi'pʉ mɨrɨ ton kasa.

28 Mɨrɨ kasa Papa uya wana' rɨ pontɨ pe iyesi yau, wana' serɨ pe na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ awanapairɨ eno'ma apo' ya', mɨrɨ entai rɨ ɨpontɨ iya 'nokon. Aiko sɨ, aiko pe rʉ'kwɨ apurɨto' auya'nokon esi!

29 “Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyewan kon tʉnonkai' pʉra e'tɨ' ɨnɨkunʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnensinʉ kon pɨ'; ipɨ' kɨsewankamatʉu.

30 Apʉne pʉra Papa i'tunin nan pen e'to' ipɨkɨrɨ pe tanporo serɨ warai'nan esi, mɨrɨpan ɨkʉipʉnʉ kon uya i'tu serɨ ton i'se ɨwesi kon.

31 E'tane, esa' wannɨ pe iye'to' iwarinpatɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ ton nɨ nin si e'tʉrʉ mɨrɨ ɨyena'nokon nɨ nɨrɨ.

32 “Tu'ke pʉra rɨ esii'ma, enari'ke' pe pʉra e'tɨ', apʉne pʉra ɨkʉipʉnʉ kon man pori' pe itesa' pe rɨ marɨ ɨwesi kon pa ɨrepa kon tʉuya pɨ'.

33 Ayapuruui kon ikʉrʉpo'pomatɨ', entu'manin nan repa kon pa. Ɨpʉrataai kon yen ɨnepotɨ' ipooi'pɨ pe tenasen pen, mamin, Epʉn po na'ne' tʉu'ma'sen pen. Mɨrɨ yau ama' uyepʉ pʉra iyesi a'ko pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨrʉkanin uya ima'tanʉkʉ pʉra rɨ iyesi.

34 Apʉne pʉra, ɨimamin kon e'to' airɨ, mɨrɨ yau ɨyewan kon nɨ nɨrɨ e'to' oton,” ta'pʉ Sises uya.

35 Miyarɨ rɨ to' enupa'pʉ iya se kasa, “Iyekonekasa' pe e'tɨ', Papa tʉrawasooi ku'nin pe inke rɨ.

36 Iyapiyo' ton esi tepuru kon enupɨkɨrɨ kasa e'tɨ'. Iye'sa' a'tai, mʉra'ta wɨpɨtʉ iya a'tai, inke pʉra to' uya a'koka iyewonto' pe.

37 Pori' pe to' esi mɨrɨ itenupɨkɨrɨ te'san. I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, iyepontɨ mɨrɨ to' mʉta'napato' pe tʉuya, tepʉrʉ piyau tʉteire' kon po to' enato' pe to' kupʉ iya, mɨrɨpan kon enta'na enupɨkɨrɨ iyesi.

38 Wakʉ pe kuru iyesi mɨrɨ kamoro iyapiyo' ton itenupɨkɨrɨ te'san, ɨ'rɨ pe pʉra rɨ ewarupɨ nau rɨ iye'tane.

39 E'tane, se ito'ka'nʉ'tɨ': Ɨutɨ esa' uya ama' uyepʉ i'tusa' yau, tiwʉ' ta' ewon nɨ kuu'pʉ iya nesii'no pen.

40 Ɨmɨrɨ'nokon nɨrɨ, tekonekai' me'tʉi', apʉne pʉra Ka'pon, Papa winon uye'to' oton itenupɨkɨrɨ pʉra rɨ ɨwe'tane'nokon,” ta'pʉ iya.

41 Pi'ta uya Sises ekama'po'pʉ, “Uyepuru, ina rɨken pe' pana ya' serɨ panton ekama auya, mɨrɨ pe pʉra tanporon kon pɨ' rɨ katɨ?” ta'pʉ iya.

42 Itepuru uya eikʉ'pʉ, “Ɨnʉ' ken usauro'nɨ'pʉ awɨron mɨrɨ awonsi'kɨ emiya'pokena' tʉtonpa esa' e' pe nai? Itesa' nʉnonkanʉ tʉpoitorʉ ton esa' pe to' i'kiyari epe' ke to' repanin pe itʉto' weyu a'tai?

43 Wakʉ pe rɨ kʉrɨ rɨ ipoitorʉ e'to' oton itepuru neporonʉ mɨrɨ kupʉ pɨ' tenna'po a'tai.

44 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, itepuru uya tanporon tapuruui esa' pe iku'to' oton.

45 E'tane si iya'tai pʉra kʉrɨ rɨ ipoitorʉ uya ta pe iyesi yau, ‘Uyepuru nʉko'manyan inke rɨ, iyepʉ pʉra,’ ta iya yau, mɨrɨpan e'sara'tɨ warawo' amʉ', uri'sami'si amʉ' ipoitorʉ ton panta'ma pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ enta'nan pɨ', ensi pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ e'taripan pɨ'.

46 Kʉrɨ rɨ ipoitorʉ epuru uye'to' oton wʉi a'tai itenupɨkɨrɨ iye'tane pʉra, mɨrɨ a'kʉra' iyepʉ ta tane iya pʉra rɨ, mɨrɨpan uya ipɨrʉkato' oton mɨrɨ awonsi'kɨ inonkato' iya oton apurɨnin nan pen pata'se' ya'.

47 “Kʉrɨ rɨ ipoitorʉ epuru e'to' i'se i'tunin e'tane tekonekasen pen, tepuru tʉrawasooi ku'nin pen nɨrɨ, mɨrɨpan kota'mato' oton itepuru uya ipan pe kuru.

48 E'tane kʉrɨ rɨ i'tunin pen tepuru e'to' i'se, mɨrɨpan uya ɨri kupʉ, mara rʉ'kwɨ itepuru uya ikota'mato' oton. Kʉrɨ rɨ eke pe Papa uya irepasa' na'ne' winɨ eke pe iwarinpa iya. Kʉrɨ rɨ nɨrɨ Papa uya irepasa' na'ne' itemiya'porʉ ke, eke pe kuru tʉrawaso ku'to' iya ike ke winɨ, ekama'poto' oton eke pe kuru itʉrawasooi rʉ'pʉ pɨ',” ta'pʉ Sises uya.

49 Miyarɨ rɨ marɨ Sises esi'pʉ to' enupa pɨ' se kasa: “Apo' ne'sa' uya serɨ non pona, epo'tɨn pɨ' iye'sara'tɨka'sa' i'se e'ai'.

50 Uma'tanʉ'to' ya' utɨ pe man, e'tane e'ne' pe kuru ukupʉ iya serɨ iu'matʉ pʉ'kʉ pona rɨ.

51 Tʉusewankamai' pʉra pe' e'nɨto' ne'sa' uya pe ekama auya'nokon serɨ non pona? Tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' ne'sa' uya pen, e'tane epantakapɨ'nɨto' nin.

52 Serɨ awonsi'kɨ, 5 kaisaron kon ka'pon amʉ' e'to' oton ɨsitonpa pe usewa'noman pɨ'; osorʉwawon kon asa'ron kon ewa'noma pɨ', asa'ron kon osorʉwawon kon ewa'noma pɨ' nɨrɨ.

53 To' epantakapɨ'sa' e'to' oton; ikʉipʉnʉ tʉmu ewa'noma pɨ', imu tʉkʉipʉnʉ ewa'noma pɨ', isan uri'san tʉmʉre ewa'noma pɨ', imʉre uri'san tʉsan ewa'noma pɨ', itewo'pʉ tʉpa'se ewa'noma pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ipa'se tewo'pʉ ewa'noma pɨ',” ta'pʉ iya.

54 Anpisin pɨ' ta'pʉ iya, “Kapuru' enuku ene auya'nokon a'tai, wʉi enu utɨ winɨ, inke pʉra, tuna uyepʉ tukai' i'tu auya'nokon, mɨrɨ koro'tau iye'kapʉ rɨ.

55 Wʉi enu enuku kamisi winɨ pese'tɨ uyepʉ a'tai, i'tu auya'nokon, a'ne' pe wʉi uyepʉ tukai', mɨrɨpan esi a'ne' pe rɨ.

56 Wakʉ pe te'ku'san! I'tu auya'nokon non mɨrɨ awonsi'kɨ ka' winɨ rɨ ɨ'rɨ rɨ enpoikanin pe ɨwesi kon. Ɨ'rɨ pe ken si iyesi pɨ' serɨ pe iweyu na'ne' enpoika i'tu auya'nokon pʉra iyesi?

57 “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' wakʉ eseru ɨnto'ka'nʉ'pai pʉra ɨwesi kon ɨiwano' kon pe?

58 Ɨutɨ kon koro'tau ɨyeyaton a'kɨrɨ a'sinin itepuru piya', ipan pe ɨsi'tukɨ ekoneka i'se ipokon pe, aya'kwarʉka iya rawɨrɨ a'sinin itepuru ena', ɨtʉrʉ iya mɨrɨ pʉresiman ena', mɨrɨpan uya ɨyeno'ma pariki'si ta'.

59 Ekama uya, ɨyepa'kato' oton kon pen nɨ tanporo ɨne'manʉ kon i'ma'ka auya'nokon pʉ'kʉ pona rɨ,” ta'pʉ Sises uya.