Matthew 12 in Achi

1 Chupa tak cꞌu riꞌ laꞌ la kꞌij pa jun kꞌij re uxlanibal, ri Jesús cucꞌ rutijoꞌn e riꞌ quebicꞌow pa tak ticoꞌn re trigo. Ecꞌu rutijoꞌn, ruma lic quenumic, xquijek caquichꞌupilaꞌ bi ri trigo; tecꞌuchiriꞌ, caquikil rucꞌ ri quikꞌab y caquitijo.

2 Echiriꞌ ri fariseos xquil waꞌ, xquibiꞌij che ri Jesús: —Chilape la, ri e tijoꞌn la caquiꞌan ri na takal taj caꞌaniꞌ chupa ri kꞌij re uxlanibal —xechaꞌ.

3 Ecꞌu ri Jesús xucꞌul uwach: —¿Na ajilam ta neba alak ri xuꞌan ri David julaj echiriꞌ rire cucꞌ ri rachbiꞌil xenumic?

4 Xoc cꞌu chupa ri Rocho Dios y junam cucꞌ ri rachbiꞌil xquitij ri pam yaꞌtal chi pukꞌab ri Dios; tob na takal ta chique rique caquitijo, ma waꞌ xew takal chique raj chacunel pa Rocho Dios.

5 »¿Na iwajilam ta neba ri tzꞌibital can ruma ri Moisés chupa ri Tzij Pixab? Ma cubiꞌij e raj chacunel pa Rocho Dios na quebuxlan ta chupa ri kꞌij re uxlanibal; na rucꞌ ta cꞌu riꞌ, waꞌ na mac ta chique.

6 »Cambiꞌij cꞌu riꞌin chiwe: Cꞌo jun wara más nim ukꞌij chwa ri Rocho Dios.

7 We ta riꞌix imajom usucꞌ saꞌ queꞌelawi ri cubiꞌij ri Dios chupa Ruchꞌaꞌtem: Ri lic cuaj Riꞌin chiwe e ri cꞌutubal re ri cꞌaxnaꞌbal cꞌuꞌxaj, na e ta ri cacamisax awaj re kasaꞌn chinuwach cachaꞌ; we ta cꞌu lic quimaj usucꞌ waꞌ, riꞌ na quikꞌat ta tzij paquiwi ri na jinta mac quiꞌanom.

8 Ma Ralaxel Chiquixoꞌl Ticawex e rajaw ri kꞌij re uxlanibal —xchaꞌ.

9 Echiriꞌ xel ri Jesús chiriꞌ, xoc chupa ri sinagoga re ri tinamit.

10 Cꞌo cꞌu jun achi chiriꞌ chakijinak jun ukꞌab. Yey e tak ri lic caquitzucuj suꞌanic caquitzꞌak uchiꞌ ri Jesús, xquitzꞌonoj che: —¿Ube nawi cacunax juna yewaꞌ chupa ri kꞌij re uxlanibal? —xechaꞌ.

11 Ri Jesús xucꞌul uwach: —¿Cꞌo nawi junok che alak we pa ri kꞌij re uxlanibal tzakinak juna ubexex pa siwan, na queꞌresaj tulok?

12 ¿China cꞌu ri más cꞌo uwach, e rachi o e ri bexex? Ruma cꞌu riꞌ, takalic caꞌan ri utz chupa ri kꞌij re uxlanibal —xchaꞌ.

13 Ecꞌuchiriꞌ, xubiꞌij ri Jesús che rachi chakijinak ukꞌab: —Chasucꞌupij rakꞌab —xchaꞌ. Ecꞌu rachi xuyuk rukꞌab y waꞌ xutziric, rukꞌab xuꞌan tanchi jelaꞌ pachaꞌ ri jun chic.

14 Xebel cꞌu bi ri fariseos y xquichꞌaꞌtibej chiquiwach suꞌanic caquisach uwach ri Jesús.

15 Ri Jesús retaꞌam saꞌ ri cacaj caquiꞌan che; ruma cꞌu laꞌ, xel bi chiriꞌ y lic e qꞌui ri winak xeterej bi chirij. Ecꞌu Rire xebucunaj conoje ri yewaꞌib

16 yey lic xebupixabaj chaꞌ na caquikꞌalajisaj taj china Rire.

17 Xuꞌan tak waꞌ chaꞌ e xuꞌana rubiꞌim ri Dios ruma ri kꞌalajisanel Isaías:

18 E waj chac waꞌ, ri Jun nuchaꞌom lok. Riꞌin lic cꞌax cannaꞌo y lic quinquiꞌcot rucꞌ. Canya cꞌu ri Wuxlabixel puwi Rire chaꞌ cutzijoj ri lic usucꞌ canꞌan Riꞌin chiquiwach conoje tak ri tinamit che ruwachulew.

19 Na rucꞌ ta yaj, na rucꞌ ta sicꞌ cuꞌan waꞌ; Na jinta cꞌu junok riꞌ cataw re cayajanic o casiqꞌuin pa tak be.

20 Yey Rire na cusach tane uwach ri xa chꞌitil chic. E pachaꞌ junok na queꞌec ta che ukꞌepic juna suꞌ cotoquic y na cuyubij tane juna mecha xa cabutzutz chic; ma cucꞌut ri rutzil ucꞌuꞌx chique tak ri paxinak quicꞌuꞌx y ri na jinta chi quichukꞌab. Jecꞌuriꞌlaꞌ cuꞌano copon na ri kꞌij echiriꞌ na jinta chi junok cachꞌijow uchukꞌab ri lic usucꞌ canꞌan Riꞌin.

21 Conoje tak cꞌu riꞌ ri tinamit che ruwachulew lic caquicubaꞌ pan quicꞌuꞌx rucꞌ Rire xchaꞌ.

22 Ecꞌuchiriꞌ, xquicꞌam bi chwach ri Jesús jun achi potzꞌ y meꞌt yey cꞌo pukꞌab jun itzel uxlabixel. Ecꞌu ri Jesús xucunaj y jecꞌulaꞌ waꞌchi xtzuꞌnic y xujek cachꞌaꞌtic.

23 Conoje cꞌu ri winak lic xcam canimaꞌ che y xquibiꞌij: «¿Cꞌaxtaj e rire ri Ralcꞌoꞌal can ri rey David?» xechaꞌ.

24 Ecꞌu ri fariseos echiriꞌ xquita waꞌ, xquibiꞌij: «Waꞌ wa jun achi queberesaj bi ri itzel uxlabixel ruma ruchukꞌab ri Beelzebú, ri cajawal ri itzel uxlabixel» xechaꞌ.

25 Ri Jesús retaꞌam saꞌ ri caquichꞌobo; ruma cꞌu riꞌ, xubiꞌij chique: «We ri takanelab re juna tinamit quijachom quipa ruma quechꞌoꞌjin chiquiwach, riꞌ na canajtir ta ri quitakanic. Yey we ri ejekelel pa juna tinamit o pa juna ja quijachom quipa ruma quechꞌoꞌjin chiquiwach, riꞌ na quetiquiꞌ ta chi utz.

26 Jecꞌulaꞌ, we ta ri Satanás caresaj bi ri Satanás chique ri winak, riꞌ e pachaꞌ cachꞌoꞌjin chiribil rib y utuquel cujach upa rutakanic. ¿Saꞌ cꞌu uꞌanic riꞌ canajtir rutakanic?

27 »Ralak cabiꞌij alak riꞌin quebenuwesaj bi tak ri itzel uxlabixel rucꞌ ruchukꞌab ri Beelzebú. We ta e riꞌ, ¿china cꞌu cayaꞌw quichukꞌab riꞌ ri e tijoꞌn alak chaꞌ quequesaj bi tak ri itzel uxlabixel? ¿Rucꞌ nawi ruchukꞌab ritzel winak caquiꞌano? Tzꞌonoj cꞌu alak riꞌ chique ri e tijoꞌn alak we e uꞌanom riꞌ.

28 Pero we riꞌin quebenuwesaj bi tak ri itzel uxlabixel rucꞌ ruchukꞌab ri Ruxlabixel ri Dios, waꞌ e cꞌutubal re cꞌuninak chi rutakanic ri Dios chixoꞌlibal alak.

29 »Tape alak: ¿Suꞌanic coc juna elekꞌom pa rocho junok lic cꞌo uchukꞌab yey carelekꞌaj cꞌu lo rubitak re pa ja, we na cuyut ta nabe ri rajaw ja? Ma we relekꞌom uyutum chi ri rajaw ja, cꞌa ecꞌuchiriꞌ utz carelekꞌaj bi ronoje la cꞌo pa ri ja.

30 »China cꞌu ri na uꞌanom ta re wucꞌ riꞌin, riꞌ aj chꞌaꞌoj chwij. Yey china ri na catoꞌb ta wucꞌ riꞌin che quicꞌamic lo jujun chic, riꞌ e cuwulij wa chac canꞌano.

31 »E uwariꞌche cambiꞌij che alak: Cꞌo pukꞌab ri Dios cucuy ronoje tak ri mac que ri ticawex rucꞌ ronoje tak ri na utz taj caquibiꞌij, noꞌj na cucuy ta umac ri cachꞌaꞌt chirij ri Ruxlabixel ri Dios.

32 China ri tzel cachꞌaꞌt chirij Ralaxel Chiquixoꞌl Ticawex, riꞌ cacuytaj umac we cutzelej utzij. Noꞌj ri tzel cachꞌaꞌt chirij ri Santowilaj Ruxlabixel ri Dios, riꞌ na cacuytaj ta cꞌana umac che waꞌ wa kꞌij oj cꞌo wi y na cacuytaj tane cꞌana umac tob ne che rukꞌijol ri cꞌaslemal catajin lok.

33 »E juna chomilaj cheꞌ, lic chom rujikꞌobalil cuyaꞌo; yey ri cheꞌ na chom taj, na chom ta rujikꞌobalil cuyaꞌo. Ma ri cheꞌ quetaꞌmax uwach ruma rujikꞌobalil.

34 ¡Ralak pachaꞌ alak jupuk chi cumatz! ¿Suꞌanic cꞌu riꞌ cachꞌaꞌtibej alak ri utz we itzel cꞌuꞌx alak? Ma rucꞌ ruchꞌaꞌtem ri ticawex cakꞌalajin ronoje ri ucꞌolom chupa ri ranimaꞌ.

35 Jecꞌulaꞌ e junok utz ucꞌuꞌx, echiriꞌ cachꞌaꞌtic, e caresaj lo ri chom ucꞌolom chupa ri ranimaꞌ. Yey e junok itzel ucꞌuꞌx, echiriꞌ cachꞌaꞌtic, e caresaj lo ri na chom taj ucꞌolom chupa ri ranimaꞌ.

36 »Riꞌin cambiꞌij cꞌu che alak: Chupa ri kꞌij re ri kꞌatbal tzij, chiquijujunal ri ticawex cataꞌ quichiꞌ ruma ronoje ri chꞌulilaj chꞌaꞌtem quel lo chwa queꞌ.

37 Ma chijujunal alak, we utz ri chꞌaꞌtem alak, riꞌ cakꞌalajinic alak jusucꞌ; noꞌj we na chom ta ri chꞌaꞌtem alak, riꞌ cakꞌat tzij pawiꞌ alak» xchaꞌ.

38 Ecꞌuchiriꞌ, jujun chique ri fariseos y raj cꞌutunel re ri tzijpixab, xquibiꞌij che ri Jesús: —Lal tijonel, riꞌoj cakaj cakilo caꞌan la juna cꞌutubal re ri chukꞌab la chikawach —xechaꞌ.

39 Ri Jesús xucꞌul uwach: —Ri caquitzꞌonoj cꞌutubal re ruchukꞌab ri Dios e ri winak re wakꞌij ora, ri itzel quicꞌuꞌx y na jusucꞌ ta ri canimaꞌ chwach ri Dios. Noꞌj na cayaꞌtaj ta cꞌu waꞌ chique, ma xew cayaꞌtaj ri cꞌutubal xꞌaniꞌ ojertan rucꞌ ri kꞌalajisanel Jonás.

40 Ma jelaꞌ pachaꞌ ri Jonás xcꞌojiꞌ oxib kꞌij y oxib akꞌab chupa ri nimalaj car, jecꞌulaꞌ Ralaxel Chiquixoꞌl Ticawex oxib kꞌij y oxib akꞌab camukiꞌ pulew.

41 »Ri winak aj Nínive re ojertan queyactaj chupa ri kꞌij re kꞌatbal tzij y caquicoj quimac ri ticawex re wakꞌij ora. Ma rique xquitzelej quitzij chwach ri Dios ruma ri tzijonic xuꞌan ri Jonás chiquiwach. Noꞌj ri ticawex re wakꞌij ora, cꞌo jun chiquixoꞌl más cꞌo uwach chwa ri Jonás, yey na queboc tane il che.

42 »Jecꞌulaꞌ echiriꞌ copon ri kꞌij re ri kꞌatbal tzij, cayactaj lo ri reina re pa sur y cucoj quimac ri ticawex re wakꞌij ora. Ma rojertan lic naj petinak wi rire chaꞌ coluꞌxiquinaj runaꞌoj ri rey Salomón. Noꞌj ri ticawex re wakꞌij ora, cꞌo jun chiquixoꞌl más cꞌo uwach chwa ri Salomón, yey na queboc tane il che.

43 »Echiriꞌ juna itzelilaj uxlabixel quel bi che juna ticawex, ri cuꞌano e casutin pa tak luwar catzꞌintzꞌotic, cutzucuj pa cajekiꞌ wi. Yey we na curik taj,

44 cubiꞌij cꞌu chiribil rib: “Quintzelej pe chupa ri wocho pa xinel lo wi” cachaꞌ. Ecꞌuchiriꞌ coponic, cuꞌrika rachi pachaꞌ juna ja cꞌa jinta rajaw, mesom upa y yijbital chi utz.

45 Queꞌec cꞌut, quebuꞌcꞌama chi lo wukub rach itzelilaj uxlabixel más itzel quiwachlibal chwa rire; y conoje cꞌu riꞌ queboquic y quejekiꞌ chiriꞌ. Jecꞌuriꞌlaꞌ, rubinic rachi más cayojtaj chwa ri petinak lok. Ecꞌu caquicꞌulumaj waꞌ ri winak itzel quicꞌuꞌx wakꞌij ora —xcha ri Jesús.

46 Ecꞌu ruchu y tak ruchakꞌ ri Jesús xecꞌun lok echiriꞌ Rire cꞌa cachꞌaꞌt ne cucꞌ ri winak. Xecꞌojiꞌ cꞌu lo pa be yey lic cacaj quechꞌaꞌt rucꞌ.

47 Cꞌo cꞌu jun xubiꞌij pan che ri Jesús: —Ri chu la y tak ri chakꞌ la e cꞌo pa be yey lic cacaj quechꞌaꞌt ucꞌ la —xchaꞌ.

48 Ecꞌu ri Jesús xubiꞌij che ri xbiꞌn pan che: —Chawach riꞌat, ¿china cꞌu ri nuchu y china tak ri nuchakꞌ? —xchaꞌ.

49 Ecꞌuchiriꞌ, rucꞌ rukꞌab xebucꞌut rutijoꞌn y xubiꞌij: —Wa e cꞌo wara e nuchu y e tak nuchakꞌ riꞌ.

50 Ma china ri cuꞌan janipa ri caraj ri Nukaw cꞌo chilaꞌ chicaj, waꞌ e nuchakꞌ, e wanab y e nuchu riꞌ —xchaꞌ.