Acts 13 in Achi

1 Chilaꞌ Antioquía chiquixoꞌlibal ri quicojom rubiꞌ ri Cristo, e cꞌo ekꞌalajisay runaꞌoj ri Dios y e cꞌutunel re Rutzij. Waꞌ e: ri Bernabé, ri Simón ri cabiꞌx kꞌek che, ri Lucio aj Cirene, ri Manaén ri xqꞌuiyisax pa rocho ri Herodes ri rey re Galilea y ri Saulo.

2 Cꞌo cꞌu jun kꞌij echiriꞌ rique quimolom quib re caquilokꞌnimaj ukꞌij ri Kanimajawal yey e cꞌo pa ayuno, ri Santowilaj Ruxlabixel ri Dios xubiꞌij chique: «Chebichaꞌa ri Bernabé y ri Saulo chwe chaꞌ caquiꞌan ri chac nuyaꞌom chi lo paquikꞌab» xchaꞌ.

3 Echiriꞌ xquiqꞌuis ri oración y ayuno, xquiya ri quikꞌab paquiwi rique y xequitak cꞌu bi.

4 Ecꞌu ri Bernabé y ri Saulo e laꞌ etakom bi ruma ri Santowilaj Ruxlabixel ri Dios, xebopon cꞌu Seleucia. Chiriꞌ xebel bi pa barco y xebec pa ri isla Chipre.

5 Echiriꞌ xebopon Salamina, jun tinamit re Chipre, xquijek utzijoxic Rutzij ri Dios puwi ri Kanimajawal Jesucristo pa tak sinagogas que raj judiꞌab. Yey cꞌo ri Juan cucꞌ re quitoꞌbel.

6 Xebicꞌow cꞌu chupa ronoje ri isla Chipre y xebopon cꞌa chupa ri tinamit Pafos. Chiriꞌ xquirik jun achi e cuqꞌuil raj judiꞌab; rire aj kꞌij yey e jun kꞌalajisanel xa casocosoꞌnic. Waꞌ waꞌchi Barjesús rubiꞌ, yey pa ri chꞌaꞌtem griego “Elimas” quecha che.

7 Waꞌ wa aj kꞌij cꞌo rucꞌ ri takanel Sergio Paulo, jun achi lic cꞌo unaꞌoj. Ri takanel xebusiqꞌuij ri Bernabé y ri Saulo, ma lic curayij cuta Rutzij ri Dios puwi ri Kanimajawal Jesucristo.

8 Pero rachi aj kꞌij xutij riꞌ che quebukꞌatej ri Bernabé y ri Saulo chaꞌ ri takanel na cucubaꞌ ta ucꞌuꞌx che ri Utzilaj Tzij re ri Jesucristo.

9 Ecꞌu ri Saulo (ri cabiꞌx Pablo che) rucꞌ ruchukꞌab ri Santowilaj Ruxlabixel ri Dios xuchꞌiquibaꞌ ruwach puwi ri Elimas,

10 y jewaꞌ xubiꞌij che: «¡Rilal lal nojinak che ronoje socosoꞌnic y che ronoje itz! ¡Lal ralcꞌoꞌal ritzel winak, ri jun aj retzelal cꞌuꞌx chirij ronoje ri jusucꞌ! ¿Suꞌchac na cokꞌotaj ta la ri cajechꞌij la ri jusucꞌ be re ri Kanimajawal?

11 Ecꞌu woꞌora rukꞌab ri Kanimajawal cayactaj chiꞌij la y cuꞌan potzꞌ cheꞌla; xew cꞌu ri Dios etaꞌmayom janipa kꞌij na quil ta la ri kꞌijsak» xchaꞌ. Na jampatana cꞌut ronoje xuꞌan kꞌekuꞌm chwach y xujek camalal pa tak utzal y chirij, cutzucuj china cacꞌamaw bi che rukꞌab.

12 Ecꞌuchiriꞌ ri takanel xril wa xucꞌulumaj ri Elimas, xucoj rubiꞌ ri Kanimajawal Jesucristo, y lic caminak ranimaꞌ che ri cꞌutunic chwi ri Kanimajawal.

13 Ri Pablo junam cucꞌ ri rachbiꞌil xebel bi Pafos pa barco y xebopon Perge pa ri luwar re Panfilia. Pero ri Juan xresaj can rib chiquij y xtzelej Jerusalem.

14 Ecꞌu rique xebicꞌow Perge y xebopon Antioquía pa ri luwar re Pisidia. Chupa cꞌu jun kꞌij re uxlanibal xeboc pa ri sinagoga y xetzꞌuyiꞌic.

15 Ecꞌuchiriꞌ ajilam chi jujun che Rutzij Upixab ri Dios tzꞌibital can ruma ri Moisés y cuma ri kꞌalajisanelab, raj wach re ri sinagoga xquitak lo ubiꞌxiquil chique: «Alak katz-kachakꞌ, we cꞌo juna chꞌaꞌtem alak re pixabanic che ri tinamit, chꞌaw alak» xechaꞌ.

16 Xtaqꞌuiꞌ cꞌu ri Pablo y xuꞌan jun cꞌutubal rucꞌ rukꞌab chaꞌ na jinta cꞌo cachꞌawic y xubiꞌij: «Alak achijab aj Israel y onoje alak ri cꞌo xiꞌin ib pa animaꞌ alak chwach ri Dios, tape alak.

17 Ri Dios re wa tinamit Israel xebuchaꞌ ri katiꞌ-kamam ojertan y xuꞌan jun nimalaj tinamit chique echiriꞌ cꞌa e cꞌo Egipto, tob rique na e ta aj chiriꞌ. Rucꞌ cꞌu unimal uchukꞌab riꞌ xeberesaj lo Egipto.

18 »Laj juna cuarenta junab cꞌu riꞌ xebucuy ri Dios rutinamit rucꞌ ri quimacunic pa ri luwar catzꞌintzꞌotic.

19 Tecꞌuchiriꞌ, xusach quiwach wukub nimak tinamit pa ri luwar re Canaán y xuya cꞌu chique ri katiꞌ-kamam quecanaj can rucꞌ wa ulew.

20 Laj icꞌowinak chi cajib ciento junab rucꞌ nicꞌaj chwi lo echiriꞌ rutinamit ri Dios xebopon Egipto, cꞌa ecꞌuchiriꞌ xecanaj can pa rulew ubiꞌtisim lo ri Dios chique. »Ecꞌuchiriꞌ, ri Dios xebuya e aj kꞌatal tzij re quetakan paquiwi rutinamit. Jelaꞌ uꞌanom cꞌa chwa ri kꞌalajisanel Samuel.

21 Chupa cꞌu rutakanic ri Samuel, ri tinamit xquitzꞌonoj che ri Dios cuya juna quirey. Ecꞌu ri Dios xucoj ri Saúl paquiwiꞌ. Ri Saúl e ucꞌajol ri Cis, jun achi upetebem chique ri ralcꞌoꞌal can ri Benjamín. Cuarenta junab cꞌu xtakan paquiwiꞌ.

22 Ecꞌuchiriꞌ ri Dios xresaj ri rey Saúl paquiwiꞌ, e xucoj ri David re catakan pucꞌaxel. Chwi cꞌu ri David lic chom xchꞌaꞌt ri Dios, ma jewaꞌ xubiꞌij: E wilom che ri David rucꞌajol ri Isaí, rire jun achi lic caquiꞌcot nucꞌuꞌx rucꞌ ma cuya ranimaꞌ cuꞌano janipa ri cantak che xchaꞌ.

23 »Ecꞌu chirij rubiꞌtisim lo chique ri e ralcꞌoꞌal can ri David, ri Dios e xuyac ri Jesús re Colobenel que raj Israel.

24 Echiriꞌ ri Jesús cꞌamajaꞌ cujek ri chac takom lo che uꞌanic chiquiwach ri winak, xtzijon ri Juan puwi ri bautismo re tzelebal tzij chique conoje ri tinamit Israel.

25 Ecꞌuchiriꞌ ri Juan catajin che uqꞌuisic ruchac, xubiꞌij: “Chiwach riꞌix ¿in china riꞌin? Riꞌin na in ta ri Colobenel oyeꞌem alak. Noꞌj catajin cꞌu lo ucꞌunic Jun chwij, yey riꞌ na takal tane chwe riꞌin canquir ruxajab che ri rakan” xchaꞌ.

26 »Alak katz-kachakꞌ, alak ralcꞌoꞌal can ri Abraham y onoje alak ri cꞌo xiꞌin ib ucꞌ alak chwach ri Dios, che cꞌu ralak takom wi lo ri Utzilaj Tzij re colobetajic.

27 Yey ri ejekel Jerusalem cucꞌ ri e aj wach que, na xquetaꞌmaj taj ri Jesús e Uchaꞌoꞌn lo ri Dios y na xquimaj tane usucꞌ ri tzꞌibital can cuma ri kꞌalajisanelab puwi ri Jesús, tob waꞌ cacajilaj ronoje kꞌij re uxlanibal. Yey echiriꞌ rique xquitzꞌonoj rucamic ri Jesús, e xquiꞌan cꞌu ri tzꞌibital can puwi Rire.

28 Y tob na jinta cꞌo xquirik chirij ri Jesús re cacamisaxic, xquitzꞌonoj che ri Pilato cutak ucamisaxic.

29 Echiriꞌ xquiqꞌuis uꞌanic rucꞌ ri Jesús janipa ri tzꞌibital can puwi Rire, xquikasaj lo chwa ri cruz y xeꞌquimukuꞌ.

30 »Pero ri Dios xucꞌastajisaj lo ri Jesús chiquixoꞌl ri ecaminak.

31 Tecꞌuchiriꞌ, ri Jesús uqꞌuiyal kꞌij xucꞌut uwach chiquiwach ri xerachbilaj chwi echiriꞌ xebel lo Galilea y xebec rucꞌ cꞌa Jerusalem. E tak cꞌu riꞌ waꞌ ri quetzijow re ri Jesús chiquiwach ri tinamit woꞌora.

32 »Jecꞌulaꞌ riꞌoj cakatzijoj che alak ri Utzilaj Tzij, ri biꞌtisim lo chique ri katiꞌ-kamam ojertan.

33 Yey wa biꞌtisinic yaꞌom chi chike riꞌoj ri oj calcꞌoꞌal can rique. Ma ri Dios xuꞌan waꞌ echiriꞌ xucꞌastajisaj lo ri Jesús chiquixoꞌl ri ecaminak, jelaꞌ pachaꞌ ri tzꞌibital chupa rucaꞌm Salmo: Riꞌat at Nucꞌajol yey Riꞌin in Akaw; wakꞌij cꞌu riꞌ cankꞌalajisaj waꞌ cachaꞌ.

34 »Yey ri Dios ubiꞌim cucꞌastajisaj lo ri Jesús chiquixoꞌl ri ecaminak chaꞌ jelaꞌ rucuerpo na cakꞌay taj, ma jewaꞌ xubiꞌij pa Ruchꞌaꞌtem puwi waꞌ: Cancꞌut na ri cꞌaxnaꞌbal nucꞌuꞌx chiwach, jelaꞌ pachaꞌ ri nubiꞌtisim lo che ri David.

35 E uwariꞌche jewaꞌ cubiꞌij pa jun chic Salmo: Rilal na caya ta la luwar che cakꞌay rucuerpo ri Jun lic uyaꞌom rib pakꞌab la xchaꞌ.

36 »Ma pakatzij wi ri David xuꞌan ri xraj ri Dios rucꞌ echiriꞌ cꞌo che ruwachulew, pero xopon ri kꞌij xcamic y xmuk pa emukum wi ruchu-ukaw, y rucuerpo xkꞌayic.

37 Noꞌj rucuerpo ri Jun ri xucꞌastajisaj bi ri Dios, na xkꞌay taj.

38 »Chetaꞌmaj cꞌu alak waꞌ, alak watz-nuchakꞌ: Ruma ri xuꞌan ri Cristo, catzijox che alak suꞌanic carik alak ri cuybal mac chwach ri Dios.

39 Ruma cꞌu ri Cristo, conoje ri cacubiꞌ quicꞌuꞌx rucꞌ Rire, caꞌaniꞌ jusucꞌ chique. Yey waꞌ na carikitaj ta cꞌana ruma ri catakex ri Tzij Pixab tzꞌibital can ruma ri Moisés.

40 »Chajij cꞌu ib alak chaꞌ na cape ta pawiꞌ alak ri ubiꞌim lo ri Dios chupa ri tzꞌibital can cuma ri kꞌalajisanelab:

41 Chiwilapeꞌ, ix aj chꞌaminel re ri Nutzij, lic cacam na cꞌu iwanimaꞌ che y casach ne iwach ruma waꞌ: Riꞌin canꞌan jun chac chupa tak wa kꞌij ix cꞌo wi, jun chac na quicoj taj, tob ne cꞌo junok catzijow re chiwe xcha ri Dios.» Rucꞌ waꞌ xuqꞌuisbej ri Pablo.

42 Ecꞌuchiriꞌ ri Pablo y ri Bernabé xebel bi pa ri sinagoga, ri e cꞌo chiriꞌ xebelaj chique chaꞌ ri jun chic kꞌij re uxlanibal quechꞌaꞌt cucꞌ rique chwi tak waꞌ.

43 Echiriꞌ xebel bi conoje ri quimolom quib pa ri sinagoga, e qꞌui xeterej bi chiquij ri Pablo y ri Bernabé. Chiquixoꞌl waꞌ e cꞌo raj judiꞌab y jujun chic quitakem lo ri cꞌutunic que raj judiꞌab (tob na e ta aj judiꞌab, pero lic caquilokꞌoj ukꞌij ri Dios). Ecꞌu ri Pablo y ri Bernabé lic xequipixabaj chaꞌ quetiquiꞌ chupa ri unimal rutzil ucꞌuꞌx ri Dios.

44 Chupa cꞌu ri jun chic kꞌij re uxlanibal, ya laj conoje ri winak re ri tinamit xquimol quib chaꞌ caquita Rutzij ri Dios puwi ri Kanimajawal.

45 Pero echiriꞌ raj judiꞌab xequil ruqꞌuiyal winak, xujek catiꞌtot quicꞌuꞌx chirij ri Pablo. Y xquijek cꞌu caquicꞌulaliꞌaj uwach ronoje ri cubiꞌij rucꞌ cꞌaxlaj chꞌaꞌtem.

46 Ecꞌuchiriꞌ, ri Pablo y ri Bernabé, rucꞌ unimal quichukꞌab, xquibiꞌij chique: —Pakatzij wi lic chirajawaxic nabe na catzijox che ralak ri alak aj judiꞌab Rutzij ri Dios puwi ri Kanimajawal. Pero ruma cꞌu ri na cacꞌul ta alak, jelaꞌ cakꞌalajinic na takal ta ri cꞌaslemal na jinta utakexic che alak. Ruma cꞌu laꞌ queꞌkatzijoj chique ri na e ta aj judiꞌab,

47 ma jelaꞌ ri ojutakom lo ri Dios Kajawxel che uꞌanic. E pachaꞌ ri ubiꞌim lo Rire echiriꞌ xubiꞌij: Riꞌin atnucojom re Kꞌijsak chiquiwach tak ri tinamit chaꞌ jelaꞌ cuꞌana at cꞌamal bi re ri colobetajic cꞌa pa tak ri luwar lic naj che ruwachulew —xechaꞌ.

48 Echiriꞌ xquita waꞌ ri na e ta aj judiꞌab, lic xequiꞌcot che y xquijeko caquiyac ukꞌij ri Utzilaj Tzij puwi ri Kanimajawal. Jecꞌulaꞌ xquicoj rubiꞌ ri Cristo conoje ri echaꞌom chi ulok re cacꞌojiꞌ quicꞌaslemal na jinta utakexic.

49 Y xeꞌec utzijoxic ri Utzilaj Tzij puwi ri Kanimajawal chupa tak ronoje wa luwar.

50 Noꞌj raj judiꞌab xquicoj pa quijolom raj wach re ri tinamit y jujun ixokib lic cꞌo quiwach yey quitakem ri tzijpixab que raj judiꞌab, chaꞌ quequiternabej rucꞌ cꞌaxcꞌobic ri Pablo y ri Bernabé. Jecꞌulaꞌ riꞌ xebequesaj bi pa wa tinamit.

51 Ecꞌu ri Pablo y ri Bernabé xquipupaꞌ can rulew che ri cakan, cꞌutubal re ri na utz taj xquiꞌan ri e aj chilaꞌ y xebec cꞌu pa ri tinamit Iconio.

52 Pero ri quicojom rubiꞌ ri Cristo chilaꞌ Antioquía lic cꞌo quiꞌcotemal cucꞌ yey ri Santowilaj Ruxlabixel ri Dios lic cꞌo cucꞌ.